„Pierwszym wrażeniem, jakie odniosłam w trakcie lektury książki prof. Macieja Gołąba była konsternacja i uczucie niedowierzania, że taka praca została napisana dopiero teraz. W ciągu znacznie ponad 200 lat od czasu powstania Mazurka Dąbrowskiego i 100 lat jego funkcjonowania jako konstytucyjnie zatwierdzonego hymnu narodowego (II Rzeczpospolitej, Polskiej Republiki Ludowej  i III Rzeczpospolitej) nie zostały gruntownie, na podstawie przekazów źródłowych – faktograficznych i przede wszystkim muzycznych (w tym nutowych i dźwiękowych) – zbadane okoliczności powstania melodii Mazurka oraz jej recepcji, rozpowszechniania i przemian, którym podlegała zanim ukształtował się inwariant znany wszystkim Polakom jako ich najważniejsza narodowa pieśń. [...] Recenzowana książka jest pozycją znakomitą i wejdzie do kanonu prac nie tylko muzykologicznych, ale także historycznych, literaturoznawczych i kulturologicznych, całkowicie zmieniając wyobrażenie badaczy oraz innych osób zainteresowanych historią Polski schyłku XVIII i XIX wieku o początkach i „dojrzewaniu” melodii Mazurka Dąbrowskiego, o funkcjach różnych muzycznych wariantów tej pieśni na ziemiach polskich i w rozmaitych krajach europejskich, zwłaszcza w czasie powstania listopadowego i w latach następnych, mniej więcej do połowy XIX stulecia,a wreszcie, o znaczeniu zachodzących w tym czasie procesów dla ukształtowania się naszego hymnu narodowego”.

z recenzji prof. Barbary Przybyszewskiej-Jarmińskiej

„Melodia Pieśni Legionów to już u zarania jej historii szczególny tekst. Niczym sonda geologiczna przenika do wszystkich warstw społecznych. Śpiewają ją zarówno oficerowie, jak i pochodzący z gminu legioniści Dąbrowskiego, a w następnym pokoleniu uczestnicy powstania listopadowego; jest równie popularna w środowiskach szlacheckich i wśród mieszczaństwa. Stanowi cały czas żywą tradycję oralną, która z opóźnieniem oddziałuje na zainspirowanych nią muzyków, dokumentujących poprzez zapisy nutowe jej muzyczne treści”.

„Pieśń ta przenika wszystkie warstwy kultury. Jej ogromny potencjał recepcyjny oddziałał na hymny innych narodów. Znajdziemy ją kultywowaną w utworach muzyków amatorów, kompozytorów minorum gentium, lecz także w dziełach znakomitości swojej epoki. Przenika niezmiernie popularne w tym czasie formy batalii muzycznych, znajdujemy ją w wodewilu i w chóralnej pieśni burszowskiej, a zbanalizowaną w formie walczyków, fantazji i morceaux w salonie mieszczańskim jako przejaw ówczesnej Trivialmusik. Ma także swój krąg sublimacji artystycznych, wkraczając na teren klasycznych gatunków muzycznych: wariacji i rozbudowanych dzieł wokalno-instrumentalnych. To korpus twórców i dzieł zupełnie zapomnianych, które łączy muzyczny temat Pieśni Legionów. Czyż nie jest to wystarczający powód, by nie tylko przywrócić je świadomości badaczy, lecz także wskrzesić repertuarowo?”

ze wstępu